Mieszczaństwo, a sztukateria
Sztukaterie są obecne w wielu stylach wnętrzarskich - spotyka się je często w wytwornych paryskich mieszkaniach, są obecne w stylu skandynawskim, czy nawet w...pełnej przepychu Rosji. Można wyciągnąć interesujący wniosek, że sztukaterie to kwintesencja stylu mieszczańskiego. Najczęściej spotkamy je przecież w kamienicach wielkich miast, gdzie oryginalne, wykonane z gipsu, zdobią ściany i sufity od wieków. Często widać elementy sztukateryjne również na elewacjach tych budynków. Pamiętajmy, że są to detale bardzo wymagające - zdobienia potrafią zachwycać szczegółowością i ucieszą oko każdego miłośnika starej architektury.
O mieszczanach
Mieszczaństwo ? stan społeczny składający się z obywateli miast (łac. cives), czyli osób wolnych, podlegających prawu miejskiemu, uformowany w średniowieczu. Po upadku państwa stanowego klasa społeczna, nazywana częściej burżuazją (z fr. bourgeoisie ? mieszkańcy miast); rzadziej mieszczaństwem nazywa się ogół mieszkańców miast. Ze względu na ideologiczne pejoratywne nacechowanie pojęć ?mieszczaństwo? i ?burżuazja? współczesna socjologia używa chętniej i częściej określenia klasa średnia.
Stan mieszczański uformował się w XIII wieku w związku z powstawaniem średniowiecznych miast rządzących się odrębnym prawem. Mieszczanie uzyskiwali od feudalnych władców prawa samorządowe i inne przywileje. Ponieważ życiem społeczności miejskiej kierowały jasno określone prawa. By spełnić warunki przyjęcia do tego prawa, należało najpierw nabyć obywatelstwo miejskie pod określonymi prawem warunkami uregulowanymi w przepisach miejskich tzw. wilkierzach (kodeksach prawa miejskiego), ordynacjach Rady Miasta oraz edyktach, niekiedy bardzo surowych.
Jako warunki przyjęcia stawiano m.in. urodzenie z legalnego związku, przedstawienie władzom miejskim dwóch zamożnych miejscowych protektorów (polecających) oraz złożenie uroczystego zobowiązania do przestrzegania obowiązujących praw i dostosowania się do rozporządzeń władz miejskich.
Przepisy miejskie w zależności od tradycji nakazywały również w określonym terminie nabycie w mieście nieruchomości oraz uregulowanie stosownych opłat do kasy miejskiej. Osoba która uzyskała akceptację władz miejskich składała przysięgę i była następnie wpisana do księgi przyjęć prawa miejskiego (łac. album civile).
Uzyskanie przyjęcia do prawa miejskiego dawało wiele korzyści ? umożliwiało m.in. wolne prowadzenie działalności gospodarczej, dawało czynne i bierne prawo wyborcze do władz miejskich, członkostwo w bractwach kupieckich i cechach rzemieślniczych.
Od końca XVI wieku w Polsce warunkiem uzyskania przyjęcia do prawa miejskiego było wyznawanie religii rzymskokatolickiej przez osobę starającą się o takie przyjęcie. Mieszczaństwo zajmowało pośrednie położenie między wyższym stanem ? rycerstwem i niżej położonym chłopstwem.
Składało się głównie z kupców i zrzeszonych w cechach rzemieślników. Jednocześnie podlegało silnej społecznej i majątkowej stratyfikacji na bogaty patrycjat i uboższe pospólstwo. Z mieszczaństwa najczęściej wyłączano rządzących się odrębnymi prawami i niepodlegających władzy rad miejskich Żydów, a także duchownych. Również nie był zaliczany do mieszczaństwa mieszkający w miastach, ale nieposiadający praw plebs. W Polsce ludność pochodzenia ruskiego mogła się starać o przyjęcie do prawa miejskiego dopiero po roku 1724.
Stopniowo wśród mieszczaństwa kształtowała się bogata warstwa, zajmująca się bankowością i zamorskim handlem, zrzeszona w gildiach i kompaniach handlowych, z której powstaniem wiąże się początek kapitalizmu.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mieszcza%C5%84stwo
Materiał, a podział sztukaterii
Sztukaterie z grubsza można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Bonie, , wszelkie gipsowe zdobienia na elewacjach i fasadach, narożniki, itd - to typy sztukaterii zewnętrznej. Można dyskutować o estetyce, ale np. przy renowacji kamienic to są niesowicie istotne detale architektoniczne.
We wnętrzach spotykany obecnie głównie sztukaterie styropianowe, takie jak rozety, listwy sufitowe, detale na ścianach, listwy wokół okien, czy drzwi. Tak samo, jak przy sztukateriach zewnętrznych, trudno sobie wyobrazić no. wnętrze pałacu bez tych elementów.